PONIŻEJ NASZ DORADCA PODATKOWY PRZEDSTAWIA PAŃSTWU OPISY NAJBARDZIEJ POPULARNYCH FORM PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI NA TERYTORIUM RZECZYSPOPSOLITEJ POLSKIEJ, DO KTÓRYCH ZALICZAMY:

- JEDNOOSOBOWĄ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ,

- SPÓŁKĘ Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ (Sp. z o.o.)

- SPÓŁKĘ CYWILNĄ,

- SPÓŁKĘ JAWNĄ,

- SPÓŁKĘ PARTNERSKĄ,

- SPÓŁKĘ AKCYJNĄ,

- SPÓŁKĘ KOMANDYTOWĄ.

JEDNOOSOBOWA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA 

Najprostszą i najbardziej rozpowszechnioną formą jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Przychody (do ustawowych limitów)  ewidencjonuje się odpowiednio w podatkowej książce przychodów i rozchodów (zasady ogólne), ewidencji przychodów (ryczałt ewidencjonowany) albo nie ma takiego obowiązku (karta podatkowa).

Osoby wybierające tę formę prawną mogą skorzystać z opodatkowania:

• na zasadach ogólnych z zastosowaniem skali podatkowej,

• podatku liniowego,

• w  formie ryczałtu ewidencjonowanego a także karty podatkowej.

WAŻNE: Należy pamiętać, iż w przypadku Jednoosobowej działalności gospodarczej, Przedsiębiorca odpowiada za zobowiązania podatkowe swojej firmy - CAŁYM SWOIM MAJĄTKIEM (!!!!).

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ (Sp. z o.o.)

Jest to spółka kapitałowa. Może być utworzona przez jedną albo więcej osób (fizycznych lub prawnych). Umowa spółki musi być sporządzona w formie Aktu Notarialnego. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5.000 złotych. Za zobowiązania spółki wspólnicy nie odpowiadają, o ile spełnione zostaną w ustawie warunki. Spółka z o.o. ma obowiązek prowadzić tzw. pełną księgowość (księga handlowa). Stawka podatku dochodowego od uzyskanego dochodu wynosi 19%.

Wspólnikiem spółki z o.o. może być osoba fizyczna, osoba prawna (czyli np. inna spółka z o.o., spółka akcyjna), spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo akcyjna. Nie może natomiast utworzyć spółki z o.o. spółka cywilna, albowiem nie posiada ona zdolności prawnej i jest jedynie umową przedsiębiorców. Spółka z o.o. nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową Spółkę z o.o.

Koszty rejestracji jak i prowadzenia tego typu spółki są większe od niektórych opisanych w tym dziale form prowadzenia działalności. Rekompensatą za taki stan rzeczy jest jednak ograniczona odpowiedzialność samych wspólników czyli możemy ograniczyć ewentualne straty osobiste.

SPÓŁKA CYWILNA 

Najczęściej spotykaną formą spółki cywilnej to jej zawiązanie przez osoby fizyczne. Zawiązanie spółki cywilnej następuje w formie pisemnej umowy. Generalnie nie ma konieczności sporządzania umowy przed notariuszem.

Każdy wspólnik spółki cywilnej odpowiada solidarnie za zobowiązania spółki majątkiem spółki oraz majątkiem własnym. Oznacza to, że wierzyciele spółki mogą egzekwować z jego majątku prywatnego zobowiązań spółki w całości (!!!!).

Wspólnikami mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i prawne, a także jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, lecz wyposażone w zdolność prawną czyli np. handlowe spółki osobowe (np. spółka jawna).

Osoby fizyczne wybierające tę formę prawną mogą skorzystać z form opodatkowania na tych samych zasadach, które obowiązują przy jednoosobowej działalności gospodarczej.

Podatnikami podatku dochodowego są wspólnicy, którzy zawiązali spółkę, a nie sama spółka cywilna. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach. Spółka cywilna jeśli nie korzysta z ustawowych zwolnień,  jest podatnikiem VAT.

SPÓŁKA JAWNA 

Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie. Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru (KRS).  Majątek spółki jawnej stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Majątek ten jest odrębny od osobistych majątków wspólników w spółce jawnej.

Wkłady wnoszone do spółki mogą mieć charakter pieniężny albo niepieniężny. Spółka jawna nie posiada osobowości prawnej.

W konsekwencji podatnikami podatku dochodowego są poszczególne osoby fizyczne (lub prawne) będące wspólnikami w spółce jawnej, a nie ta spółka. Przychody z udziału w spółce jawnej u każdego wspólnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku tej spółki. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa poszczególnych wspólników do udziału w zysku są równe. Zasady te stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, a także wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów oraz do odliczania strat.

Osoby wybierające tę formę prawną mogą skorzystać z opodatkowania na zasadach ogólnych z zastosowaniem:

• skali podatkowej,
• podatku liniowego
• i w formie ryczałtu ewidencjonowanego.

Spółki jawne są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach. Umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach.

SPÓŁKA PARTNERSKA 

Spółkę tworzą wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów.

Osoby wybierające tę formę prawną mogą skorzystać z opodatkowania na zasadach ogólnych z zastosowaniem:

• skali podatkowej,
• podatku liniowego,
• i w formie ryczałtu ewidencjonowanego.

Spółki partnerskie, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe. Aby prawidłowo ustalić dochód wspólników, powinno się w pierwszej kolejności obliczyć dochód podatkowy samej spółki, a następnie dokonać jego podziału na wspólników- proporcjonalnie do udziału w zyskach i stratach. To wspólnicy spółki a nie sama spółka podlega obowiązkowi odprowadzenia podatku dochodowego. Spółka partnerska nie jest podatnikiem podatku dochodowego ani od osób fizycznych, ani od osób prawnych.

SPÓŁKA AKCYJNA 

Jest spółką kapitałową. Wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Zawiązanie tego typu spółki jest procesem drogim, skomplikowanym i czasochłonnym. Minimalny kapitał  spółki akcyjnej wynosi 500.000 złotych. Z zasady odpowiedzialność akcjonariuszy, ograniczona jest tylko do wysokości wniesionego do spółki kapitału. Spółka akcyjna rozlicza się zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) oraz zobowiązana jest prowadzić tzw. pełną księgowość (księga handlowa).

SPÓŁKA KOMANDYTOWA 

Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie Aktu Notarialnego. W spółce występuje dwóch różnych wspólników: komplementariusz i komandytariusz. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych wspólnikami w spółkach komandytowych (zarówno w roli komplementariusza jak i komandytariusza) mogą być osoby fizyczne, osoby prawne, a także jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, zwane niekiedy ułomnymi osobami prawnymi (czyli np. spółki osobowe). Wspólnikiem w spółce komandytowej nie może być jednak spółka cywilna (ale wspólnikami mogą być jej wspólnicy).

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki przedstawia się w ten sposób, iż co najmniej jeden ze wspólników (komplementariusz) odpowiada bez ograniczeń -  a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej, która jest ustalona w umowie spółki.  

Spółka komandytowa, jako osobowa spółka prawa handlowego nie posiada osobowości prawnej. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają poszczególni wspólnicy spółki. Przychody z udziału w spółce komandytowej określa się proporcjonalnie do udziału wspólnika w udziale w zysku. Wspólnicy będący osobami fizycznymi, mogą zatem wybrać podatek ze stawką liniową lub opłacać go na zasadach ogólnych.